در این مقاله، قرار است تا به بررسی انواع طرح کسب و کار بپردازیم. بیزینس پلنها، انواع مختلف دارند و میتوان آنها را به اشکال گوناگونی تهیه کرد. دلیل این امر؛ آن است که هر نوع کسب و کار یک بیزینس پلن متفاوت باید داشته باشد و مدل طرح کسب و کار، با توجه به خود آن تجارت و حرفه تعیین میگردد. در نتیجه، یک قالب کلی وجود ندارد که بتواند همه کسب و کارها را پوشش دهد؛ اما استانداردها و نکاتی هستند که هر کسب و کار باید جهت نوشتن طرح تجاری خود، آنها را در نظر داشته باشد. مورد دیگری که انواع طرح کسب و کار به آن بستگی دارند؛ هدف استفاده از آنها است! آیا شما قصد دارید تا طرح تجاری خود را جهت راهاندازی کسب و کار ترسیم کنید؟ یا شاید برای جذب سرمایهگذار به مجموعه خود برنامه دارید! انتخاب انواع طرح کسب و کار، به این امر بستگی دارد که شما آن را در جهت چه نیتی بکار میگیرید. همچنین، ظاهر طرح و بخشهای ذکر شده در آن نیز، به این موضوع بستگی دارند که تاکید شما بر چه جنبهای از کسب و کار خواهد بود.
معرفی کلی انواع طرح کسب و کار
اگر تمایل دارید تا بهرهوری از کسب و کار خود را با استفاده از انواع طرح کسب و کار(Business Plan) به ثمر برسانید، موظف هستید تا هدفتان را در اولین مرحله مشخص نمائید. برخی از انواع طرح کسب و کار شامل طرحهای مناسب سرمایهگذاری، طرحهای استراتژیک و طرحهای امکانسنجی هستند! البته، تعداد و انواع طرح کسب و کار بسیار متنوع است و شما باید تنها با در نظرگیری هدف خود از تهیه بیزینس پلن، یکی از این موارد را انتخاب نمائید. به عنوان مثال؛ زمانی که شما قصد تهیه یک طرح کسب و کار جهت توسعه تجارت را دارید، باید مدارکی همچون سوابق مالی، صورتهای مالی تائید شده و گزارش مالیاتهای پرداختی را در نظر داشته باشید. این در حالی است که؛ تهیه یک طرح جهت راهاندازی کسب و کار به این موارد نیاز نخواهد داشت!
طرح کسب و کار داخلی
یکی از انواع طرح کسب و کار، طرح کسب و کار داخلی میباشد! هدف از ترسیم این بیزینس پلن، بازتاب و درنظرگیری نیازها و درخواستهای پرسنل مجموعه مورد نظر است. به معنای دیگر، طرح کسب و کار داخلی تمامی اموری را شامل میشود که به کارکنان و نیروهای خود کسب و کار ارتباط دارد و به صورت مستقیم، تمام جریانات داخلی که یک کسب و کار به آنها میپردازد، باید در بیزینس پلن داخلی مطرح شود. از این جهت، میتوان گفت که این نوع از انواع طرح کسب و کار، تقریبا خلاصهترین و کوتاهترین شکل طراحی یک بیزینس پلن محسوب میشود.
لازم است توجه داشته باشید؛ که این بیزینس پلن صرفا جهت مدیریت کسب و کار به صورت منظم و سازماندهی شده در نظر گرفته میشود. بنابراین، نباید آن را با سرمایهگذاران خارجی، بانکها یا اشخاص ثالث به اشتراک گذاشت. دلیل این امر نیز، آن است که شما نیازی به ارائه پیشینه یا فعالیتهای شرکت خود به این افراد نخواهید داشت.
طرح کسب و کار خلاصه
یکی دیگر از انواع طرح کسب و کار، شامل طرح کسب و کار خلاصه است! این بیزینس پلن تنها نکاتی را شامل میشود که از بیشترین میزان اهمیت برخوردار هستند. از این رو، میتوان گفت که برای مروری کلی و سریع نسبت به یک کسب و کار مناسب خواهد بود. شما باید این مورد از انواع طرح کسب و کار را به گونهای تنظیم کنید که تمام نکات مهم و قابل توجه در یک صفحه گردآوری شوند. برخی از مواردی که پیشنهاد میکنیم در این نوع طرح کسب و کار ذکر کنید؛ شامل بازار هدف، پیشنهادات کسب و کار، نقاط قوت و عطف و در نهایت، پیشبینیهای ضروری فروش هستند.
برخلاف گزینه قبلی، با وجود اینکه این نوع طرح کسب و کار نیز به صورت خلاصه تهیه میشود؛ اما شما قادر خواهید بود تا آن را به اشخاص ثالث همچون بانکها، سرمایهگذاران، فروشندگان و شرکا نیز انتشار دهید. ممکن است برخی از اشخاص حرفهای در حیطه کسب و کار، طرح خلاصه را با نام طرح اوج کسب و کار نیز بشناسند.
کاربرد معمول و رایج طرح کسب و کار خلاصه، در این است که به افراد کمک میکند تا ایده کسب و کار شما را ارزیابی کرده و بسنجند. البته، لازم است به یاد داشته باشید که این طرح کسب و کار تنها یک دیدگاه کلی را ارائه میدهد و برای نکتهسنجی مناسب نیست؛ زیرا از دقت و جزئیات کافی برخوردار نمیباشد.
طرح کسب و کار استاندارد(کامل)
بهترین نوع و کاملترین نوع از انواع طرح کسب و کار، نوع استاندارد آن است! این طرح باید با یک خلاصه اجرایی آغاز شود که نکات کلیدی و مهمی را در رابطه با کسب و کار شما بیان میکنند. در ادامه، باید بخشهای مختلف یا فصلهایی را ذکر کنید، که پیشبینی ماهیانه سالهای پیش رو را در بر دارند. همچنین، طرح کسب و کار کامل باید در این بخشها، دیگر موارد مهمی را نیز ذکر نماید که به صورت لیستی آنها را به شما معرفی کردهایم:
- توضیح کامل در رابطه با شرکت
- معرفی محصولات، کالاها و خدمات
- توصیف و مشخص نمودن بازار هدف
- استراتژیهای مورد استفاده در مجموعه
- بررسی نقاط عطف و اهداف
- معرفی تیم مدیریت
- ارائه پیشبینیهایی در رابطه با امور مالی
طرح کسب و کار استاندارد، نوعی بیزینس پلن است که تحت عنوان شیوه اصلی طراحی یک پلن تجاری نیز در نظر گرفته میشود.
انواع طرح کسب و کار بر اساس کاربرد
در بخش قبل، به توضیح کلی در رابطه با انواع طرح کسب و کار پرداختیم. البته، این توضیحات بسیار جامع بودند و با فقط پیروی و استفاده از آنها، قادر نخواهید بود تا یک طرح کسب و کار مناسب را ارائه دهید. موارد دیگری نیز وجود دارند که شما باید آنها را در نظر داشته باشید؛ و یکی از مهمترین آنها، کاربرد طرح کسب و کار است! اگر شما قصد دارید تا برای جذب سرمایهگذار یک طرح کسب و کار ارائه دهید، نمیتوانید به شیوهای آن را ترسیم نمائید که طرح توسعه و افزایش فروش کسب و کار خود را تهیه کردهاید. در نتیجه، کاربرد و هدف از استفاده طرح کسب و کار نیز جزو موارد مهمی میباشد که قرار است تا در این بخش، به بررسی برخی از آنها بپردازیم.
طرح کسب و کار با توجه به نوع آن
یکی از مهمترین گزینهها در جهت انتخاب نوع مناسب از انواع کسب و کار، این است که باید به مدل کسب و کار خودتان توجه داشته باشید! به عنوان مثال؛ اگر حرفه شما حول محور تجارت و صادرات در گردش است، نباید گونهای از بیزینس پلن را انتخاب کنید که برای مشاغل کارخانهای یا سرمایهگذاری تعیین شده است. تاکید شما در این بیزینس پلن، باید بر شبکههای فروش، راههای تامین مالی، موجودی کالا و این دسته موارد باشد.
توسعه و پیشرفت کسب و کار
اگر قصد و نیت شما از طراحی یک بیزینس پلن، این است که به افزایش منابع مالی و توسعه کسب و کار خود بپردازید، باید بر روی مواردی همچون؛ ظرفیت رشد و پذیرش بازار، موقعیتیابی سابقه و قدرت رقابت کسب و کار خود در مارکت مورد نظر تاکید کنید. در نهایت، شما باید تمرکز طرح کسب و کار خود را بر بدست آوردن مقدار سهم قابل توجه از بازار بگذارید تا بتوانید در نهایت به هدف توسعه کسب و کارتان، برسید.
طرح کسب و کار بنگاه انفرادی
این نوع از انواع طرح کسب و کار، برای افرادی مناسب است که یک کسب و کار خرد و انفرادی را مدیریت میکنند. در راستای این امر، شما باید طرح را به تنهایی تهیه نمائید و همچنین دقت کنید که این بیزینس پلن، نباید به پیچیدگی و گستردگی پلنهای تجاری کسب و کارهای عظیم باشد! بلکه باید محدودیتهایی را در تهیه آن اعمال نمائید. در این طرح، باید بیشترین تاکید را بر روی شخص خودتان داشته باشید. دو مورد از مهمترین عوامل موثر که باید در این بیزینس پلن مطرح شوند، شامل گزینههای زیر خواهند بود:
- اطلاعات مالی فردی
- جزئیات مربوطه داراییهای غیرمالی بکار گرفته شده در کسب و کار
برخی دیگر از انواع طرح کسب و کار که شما میتوانید با در نظرگیری شرایط، موقعیت و وضعیت کسب و کار خودتان، یکی از آنها را برگزینید، شامل موارد زیر خواهند بود:
- راهاندازی یک استارتآپ
- طرح کسب و کار شرکت فراملی
- انواع طرح کسب و کار بخشی
- طرح کسب و کار تامین مالی
- تداوم قانونی تجارت
- طرح کسب و کار پروژههای خاص
جمعبندی
در این مقاله، به بررسی انواع طرح کسب و کار پرداختیم. اگر شما قصد راهاندازی یک کسب و کار را دارید میتوانید از طرح کسب و کار استارتآپی استفاده نمائید! همچنین، اگر قصد دارید تا به توسعه و رشد کسب و کار خود بپردازید، به شما توصیه میشود که از نوع پلن توسعه کسب و کار استفاده کنید. این طرحهای تجاری از استانداردها و قواعد یکسانی برخوردار هستند؛ اما نکاتی که در آنها ذکر میشود، با یکدیگر متفاوت خواهند بود. از این رو، شما باید با توجه به درنظرگیری نوع کسب و کار خود، یکی از انواع طرح کسب و کار را انتخاب نمائید.